انتخاب تأمین کننده در زنجیره تأمین با رویکرد خوشه بندی فازی و روش تاگوچی(مطالعه موردی:شرکت فولاد آلیاژی ایران-یزد)

در سال¬های اخیر با جهانی شدن رقابت و تمرکز شرکت¬ها بر توسعه¬ی زنجیره¬های تأمین، تصمیمات مربوط به یافتن منابع مناسب بیش از پیش اهمیت یافته¬اند چرا که به طور متوسط در یک شرکت تولیدی حدود 60 درصد از حجم معاملات به خرید مواد، کالاها و خدمات از تأمین کنندگان اختصاص دارد. با توجه به نقش کلیدی تأمین¬کننده در زنجیره¬ی تأمین و تأثیر عملکرد آن¬ بر کالا و خدمت نهایی، تصمیمات مربوط به ارزیابی و انتخاب این عضو از زنجیره¬ی تأمین در زمره¬ی تصمیمات سرنوشت¬ساز برای سازمان قرارگرفته است. صنایع بزرگ به طور معمول با گروه¬های مختلفی از تأمین¬کنندگان در ارتباط¬اند. از این رو گروه¬بندی این تأمین-کنندگان در گروه¬هایی همگن، فرآیند ارزیابی و انتخاب را تسهیل می¬کند. پژوهش حاضر با به کارگیری تکنیک خوشه¬بندی فازی و روش تاگوچی، مدلی مناسب به منظور انتخاب بهترین تأمین کننده در شرکت فولاد آلیاژی ایران ارائه می¬دهد. در این مدل با مطالعه¬ی پیشینه¬ی پژوهش و مصاحبه با خبرگان شرکت، 10 معیار به عنوان معیارهای ارزیابی تأمین کننده در نظر گرفته شده¬اند که عبارت اند از کیفیت، قیمت، موقعیت مکانی، خدمات پس از فروش، شهرت، اعتبار مالی، انعطاف¬پذیری در تأمین تقاضا، سهولت عودت محصول معیوب و سرعت در تحویل. خوشه¬بندی تأمین¬کنندگان با استفاده از الگوریتم تبرید تدریجی انجام شده است که تعداد خوشه¬های به دست آمده برابر سه است. در مرحله¬ی ¬بعد با استفاده از تابع زیان تاگوچی، زیانی را که هر خوشه به دلیل ضعف در معیارهای ارزیابی برای شرکت ایجاد کرده، محاسبه شده است که نتایج بیانگر میزان زیان کم¬تر برای خوشه¬ی یک است. پس از تعیین خوشه¬ی برتر، به منظور برگزیدن تأمین¬کننده¬ی مناسب از این خوشه، زیان هر کدام از اعضای آن محاسبه شد و تأمین-کننده¬ی کد 12000511 که دارای کم¬ترین زیان نسبت به بقیه بود برگزیده شد.